Logistics xanh và 6 giải pháp cho chuỗi logistic bền vững

Vì sao logistics xanh đang trở thành xu hướng tất yếu của chuỗi cung ứng hiện đại? Những giải pháp nào cho chuỗi logistics thân thiện với môi trường và bền vững. Hãy cùng đi tìm câu trả lời với Kim Hải nhé.

Cả thế giới đang nỗ lực ứng phó với biến đổi khí hậu bằng cách giảm lượng khí thải carbon. Ngành logistics cũng không nằm ngoài xu thế đó khi bắt đầu triển khai xây dựng và vận hành chuỗi logistics xanh. Trong bài viết này, chúng ta cùng tìm hiểu chi tiết về logistics xanh, các giải pháp và xu hướng logistics xanh hiện tại ở Việt Nam.

Logistics xanh là gì?

Khái niệm logistics xanh lần đầu tiên xuất hiện vào năm 1970 khi con người bắt đầu nhận thức được những mối đe dọa của biến đổi khí hậu. Điều này đã thúc đẩy hình thành và phát triển chuỗi logistics xanh lan rộng khắp thế giới.

Logistics xanh – Green Logistics hay còn được gọi là logistics bền vững là phương thức tổ chức, quản lý và vận hành chuỗi logistics theo hướng giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, tuân thủ đúng các quy định về an toàn, bảo vệ môi trường, nâng cao hiệu quả chuỗi cung ứng.

Từ những năm 1970, logistics xanh có những sự thay đổi và phát triển không ngừng. Từ việc nhận thức về việc cần thay đổi để bảo vệ môi trường đến việc có những hành động cụ thể như: ban hành và chỉnh sửa luật về môi trường, cắt giảm khí thải carbon từ hoạt động vận tải, tối ưu quy trình trong chuỗi theo hướng “xanh”, tiết kiệm năng lượng, ứng dụng các công nghệ tiên tiến, sử dụng phương tiện xanh, tiết kiệm năng lượng, sử dụng năng lượng tái tạo…

Phân biệt logistics xanh và logistics truyền thống

Trong logistics truyền thống

• • Mục tiêu: Tập trung vào chi phí và tốc độ. Tăng tốc độ giao hàng và giảm chi phí vận chuyển.
  • Năng lượng: Sử dụng các loại nhiên liệu hóa thạch.
  • Phát thải: Thải ra một lượng lớn khí thải carbon trong quá trình vận chuyển logistics.
  • Công nghệ: Hệ thống theo dõi và quản lý cơ bản.
  • Tính bền vững: Các biện pháp bảo vệ môi trường ít được quan tâm và chú ý.

Trong logistics hiện đại

• • Mục tiêu: Giảm những tác động có hại đến môi trường và xây dựng chuỗi logistics bền vững.
  • Năng lượng: Sử dụng năng lượng tái tạo và công nghệ tiết kiệm nhiên liệu.
  • Phát thải: Giảm lượng khí thải carbon ra môi trường nhờ tối ưu tuyến đường và sử dụng nhiên liệu xanh.
  • Công nghệ: Tích hợp nhiều công nghệ hiện đại như AI, IoT, rô bốt, xe điện…
  • Tính bền vững: Các hoạt động bảo vệ môi trường được quan tâm nhiều hơn.

Nguyên tắc của logistics xanh

1. Giảm bớt

Giảm thiểu lượng tài nguyên sử dụng và chất thải phát sinh trong toàn bộ chuỗi logistics bằng cách: Tối ưu quá trình vận chuyển, sử dụng bao bì bền vững, quản lý năng lượng, quản lý tồn kho hiệu quả…

2. Tái chế

Là quá trình chuyển đổi các vật liệu thải, các sản phẩm cũ hỏng thành các sản phẩm mới để tái sử dụng.

3. Tái sử dụng

Là việc sử dụng sản phẩm và các loại vật liệu nhiều lần, không cần tái chế như: tái sử dụng bao bì, dịch vụ sửa chữa, cải tạo, logistics ngược…

4. Tuân thủ

Tuân thủ và đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn, quy định về môi trường của pháp luật và quốc tế.

Vì sao logistics xanh là xu hướng tất yếu?

1. Những áp lực từ môi trường và xã hội

Các hoạt động của ngành logistics nói riêng và của tất cả các ngành công nghiệp trên thế giới nói chung đang tạo một áp lực lớn đến môi trường: Biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên… Vì thế, cần xây dựng một ngành logistics mới thân thiện, bền vững và có trách nhiệm với môi trường hơn.

2. Lợi ích kinh tế

Triển khai logistics xanh là một khoản đầu tư mang lại nhiều lợi ích lâu dài, đặc biệt là về kinh tế. Cụ thể như:

• • Giảm chi phí hoạt động, tối ưu chi phí dài hạn: Tiết kiệm nhiên liệu, giảm chi phí xử lý chất thải, tối ưu không gian kho…
  • Nâng cao uy tín và hình ảnh thương hiệu với khách hàng, tạo sự khác biệt, nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường.
  • Đáp ứng được nhu cầu của khách hàng về chuỗi logistics xanh, giúp doanh nghiệp dễ dàng có được đơn hàng.
  • Tuân thủ đúng các tiêu chuẩn và quy định về môi trường, giảm thiểu các rủi ro liên quan đến môi trường như phạt hành chính, từ chối hợp tác…

>>> Xem thêm: 6 xu hướng logistics trong chuỗi cung ứng hiện đại

6 giải pháp cho chuỗi logistics xanh đang được triển khai

Chiến lược logistics xanh gồm nhiều giải pháp, mỗi giải pháp sẽ có những trách nhiệm với môi trường khác nhau.

1. Vận tải xanh

Vận tải là nguồn đóng góp khí thải nhiều nhất trong toàn bộ chuỗi logistics. Vì thế, phát triển vận tải xanh là trọng tâm để xây dựng chuỗi logistics xanh. Để có thể làm xanh quá trình vận tải logistics cần:

• • Sử dụng các phương tiện vận tải bền vững như xe điện hoặc xe hybrid
  • Chuyển sang sử dụng nhiên liệu sinh học
  • Tăng cường hiệu quả sử dụng phương tiện, tối đa tải trọng, giảm số lượng xe đi trống
  • Tối ưu tuyến đường bằng công nghệ AI, máy học
  • Sử dụng phương thức vận tải đa phương thức để giảm phát thải CO₂.

2. Quản lý kho bãi xanh

• • Thiết kế và xây dựng kho bền vững: Tối ưu ánh sáng tự nhiên, hệ thống cách nhiệt, sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường
  • Sử dụng thiết bị tiết kiệm năng lượng trong kho bãi, sử dụng năng lượng tái tạo.
  • Quản lý chất thải trong kho, hạn chế xả thải, tái sử dụng bao bì, pallet.
  • Tối ưu hoá không gian lưu trữ, trữ được nhiều hàng hơn, giảm chi phí xây dựng và vận hành kho mở rộng kho.

3. Quản lý tồn kho xanh

• • Giảm thiểu hàng tồn kho, duy trì ở mức tối thiểu: Giúp tiết kiệm diện tích lưu trữ, tiết kiệm năng lượng.
  • Dự báo nhu cầu chính xác bằng các công nghệ tiên tiến, duy trì mức tồn kho an toàn đủ để đáp ứng những biến động bất ngờ, tránh lãng phí.

4. Đóng gói xanh thân thiện với môi trường

• • Lựa chọn và sử dụng những loại bao bì, pallet có thể tái sử dụng và có khả năng tái chế sau khi sử dụng.
  • Sử dụng lại bao bì, pallet. Những bao bì không tái sử dụng có thể đem tái chế.
  • Giảm thiểu sử dụng những loại bao bì không thân thiện với môi trường.
  • Thiết kế bao bì tối giản giảm thiểu những lớp bao bì không cần thiết khi đóng gói hàng hóa, vừa giúp giảm thiểu rác thải, vừa tối ưu trọng lượng hàng hóa, tối ưu diện tích container.
  • Sử dụng công nghệ in nhãn bao bì thông minh, hạn chế sử dụng những loại mực in hoá học.

5. Logistics ngược

Đây là một xu hướng mới, được ra đời đồng thời với logistics xanh. Logistics ngược ra đời không chỉ giúp nâng cao trải nghiệm của khách hàng về chất lượng sản phẩm và dịch vụ khách hàng của doanh nghiệp. Logistics ngược còn giúp chuỗi logistics xanh bền vững hơn nhờ vào những hoạt động:

• • Thu hồi sản phẩm: Việc thu hồi sản phẩm lỗi, hết hạn sử dụng, hết vòng đời giúp giảm một lượng rác thải khổng lồ.
  • Tái sử dụng và tái chế: Các sản phẩm được thu hồi có thể được sửa chữa làm mới để tái sử dụng, kéo dài vòng đời sản phẩm hoặc đem tái chế thành những sản phẩm khác.
  • Xử lý rác thải đúng cách: Sản phẩm thu hồi về nếu không tái sử dụng hoặc tái chế được sẽ được xử lý đúng cách nhằm giảm đến mức thấp nhất những tác động xấu đến môi trường.

6. Ứng dụng công nghệ số

Công nghệ tiên tiến có ý nghĩa then chốt với logistics xanh hiện đại.

• • Hệ thống GPS và AI giúp tối ưu quãng đường, tối ưu lịch trình giao hàng
  • AI và IoT giúp giám sát và quản lý mức tiêu hao năng lượng.
  • Big Data giúp dự đoán nhu cầu vận tải, dự đoán xu hướng
  • Blockchain để minh bạch chuỗi cung ứng, giảm thiểu rủi ro gian lận.
  • Các phần mềm quản lý logistics ứng dụng công nghệ mới để quản lý kho, quản lý tồn kho…

Những thách thức khi triển khai logistics xanh trong doanh nghiệp

• • Chi phí đầu tư ban đầu cao để có thể triển khai các chiến lược và ứng dụng công nghệ.
  • Độ phức tạp của công nghệ. Những công nghệ mới khó vận hành, việc tích hợp phức tạp đòi hỏi người có chuyên môn cao, nhiều doanh nghiệp chưa đủ nguồn lực để ứng dụng.
  • Cơ sở hạ tầng ở một số nơi còn hạn chế, chưa phát triển đồng bộ
  • Một số doanh nghiệp chưa nhận thức được tầm quan trọng và những lợi ích mà logistics xanh mang lại.
  • Cần sự hợp tác chặt chẽ giữa các bên liên quan gồm nhà cung cấp, nhà sản xuất, người bán lẻ và người tiêu dùng.

Xây dựng chiến lược logistics xanh cho doanh nghiệp

Triển khai logistics xanh sẽ mang lại cho doanh nghiệp Việt, đặc biệt là doanh nghiệp xuất nhập khẩu nhiều cơ hội:

• • Tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu
  • Đáp ứng yêu cầu ESG từ các đối tác FDI
  • Tạo ra lợi thế cạnh tranh trước những đối thủ chưa triển khai logistics xanh.

Làm sao để doanh nghiệp có thể xây dựng chuỗi logistics xanh?

Bước 1: Đánh giá hiện trạng thực tế chuỗi logistics của doanh nghiệp

Phân tích những tác động trong hoạt động logistics gây ảnh hưởng đến môi trường

Bước 2: Đặt mục tiêu cụ thể, rõ ràng, có thể đo lường được, và mốc thời gian cụ thể

Bạn có thể không cần phải “xanh hoá” toàn bộ quy trình, mà có thể thực hiện từng bước. Tuy nhiên, cần cụ thể từng mục tiêu để thực hiện có hiệu quả. Ví dụ: giảm bao nhiêu % khí thải carbon, bao nhiêu % chất thải trong năm 2025 hoặc đến năm 20xx nào đó.

Bước 3: Đầu tư vào công nghệ

Áp dụng các phần mềm quản lý thông minh tích hợp với AI, máy học, IoT…

Bước 4: Đào tạo nhân viên

• • Đào tạo nhân viên, đảm bảo nhân viên có đủ trình độ, kỹ năng và kinh nghiệm để làm việc và vận hành hệ thống quản lý thông minh.
  • Yêu cầu nhân viên cần tuân thủ và thực hiện đúng quy trình làm việc xanh.

Bước 5: Hợp tác với đối tác xanh

Doanh nghiệp nên lựa chọn những nhà cung cấp, đơn vị vận tải có cùng mục tiêu XANH với mình, có cùng cam kết vì những mục tiêu xanh và bền vững.

Bước 6: Theo dõi và báo cáo

Thường xuyên đo lường hiệu quả các hoạt động xanh để biết được mức độ thực hiện, quy trình có mang lại hiệu quả không, những hạn chế còn tồn tại…để có những điều chỉnh hợp lý hơn, giúp nhanh chóng thực hiện được mục tiêu.

Bước 7: Sử dụng seal niêm phong chất lượng cao

Trong logistics xanh, vấn đề an toàn hàng hoá vẫn luôn được ưu tiên hàng đầu. Mặc dù công nghệ ngày càng hiện đại và hoàn thiện, nhưng những biện pháp bảo vệ vật lý bằng seal niêm phong vẫn là một tiêu chuẩn bắt buộc, được quy định trong luật hải quan quốc tế. Seal niêm phong không chỉ giúp bảo vệ hàng hóa, tài sản mà còn góp phần xây dựng một quy trình logistics minh bạch, an toàn và bền vững.

Liên hệ với Kim Hải để được tư vấn và nhận báo giá seal niêm phong chất lượng cao qua số 0909.630869

Xu hướng logistics xanh hiện tại ở Việt Nam

Hiện nay, tại Việt Nam, rất nhiều doanh nghiệp ý thức được rằng phải chuyển đổi, phải xây dựng và vận hành chuỗi logistics xanh bền vững. Từng mục tiêu bắt đầu được thực hiện từ những hành động nhỏ nhất

• • Chính phủ có những ưu đãi thuế để khuyến khích logistics xanh
  • Sử dụng phần mềm quản lý vận tải, quản lý kho hàng, quản lý đặt hàng thông minh
  • Tự động hóa quy trình: chăm sóc khách hàng giản đơn, tự động hóa trong kho bãi…
  • Các ông lớn như ViettelPost, Gemadept bắt đầu triển khai những kho hàng xanh, lắp đặt và sử dụng điện năng lượng mặt trời.
  • Hạn chế sử dụng bao bì nilong, chuyển sang sử dụng những loại bao bì có thể tái sử dụng hoặc phân huỷ sinh học. Các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản đang dần chuyển sang sử dụng thùng thiếc đựng hạt điều, hạt cà phê, trà…thay thế cho bao bì nilon.
  • Sử dụng xe điện, các loại pallet có thể tái chế…

Logistics xanh không còn là trào lưu hay một lựa chọn mà chúng là yêu cầu bắt buộc, một chiến lược tất yếu để doanh nghiệp có thể tồn tại, hội nhập và phát triển bền vững. Mặc dù còn rất nhiều thách thức, nhưng những lợi ích kép lâu dài mà nó mang lại vượt xa những bất lợi đang có. Hãy hành động ngay hôm nay để thể hiện trách nhiệm với trái đất và tạo ra lợi thế cạnh tranh vượt xa đối thủ.